Νωπές τροφές προκαλούν τις περισσότερες και σοβαρότερες αντιδράσεις. Η αλλεργιογονικότητά τους εκπίπτει ή και καταργείται αν μαγειρευτούν, ψηθούν και εν γένει υποστούν επεξεργασία. Φαίνεται ότι με αυτές τις διαδικασίες καταστρέφονται οι αλλεργιογόνες πρωτεΐνες. Εξαιρούνται το σέλινο και οι ξηροί καρποί που διατηρούν την αλλεργιογονικότητά τους ακόμη και όταν έχουν υποστεί την όποια επεξεργασία. Τμήματα του φυτού, όπως ο φλοιός, μπορεί να είναι περισσότερο αλλεργιογόνα από άλλα. Η αλλεργιογονικότητα των φρούτων περιορίζεται με την αποθήκευσή τους. Τροφές που έχουν αναφερθεί για αναφυλακτικές αντιδράσεις είναι:
1) Ακτινίδια
2) Φουντούκια
3) Λευκή Πατάτα
4) Σέλινο
5) Μαϊντανός
6) Φασόλια
7) Κύμινο
Σ.Σ.Α. και ειπνεόμενες γύρεις φυτών της Μεσογείου
Μελέτη 720 ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα ή και τα δύο, έδειξε ότι:
61 ασθενείς, ποσοστό 8.48%, βρέθηκαν ευαισθητοποιημένη στη γύρη του Πλάτανου (Platanus Acerifolia). Από τους 61 αυτούς ασθενείς οι 32, ποσοστό 52,45% βρέθηκαν να πάσχουν από τροφική αλλεργία (Σ.Σ.Α.).
Τα τροφικά αλλεργιογόνα τα οποία ενοχοποιήθηκαν είναι τα Φουντούκια, Ροδάκινο, Μήλο, Φιστίκια, Καλαμπόκι, Ρεβίθια, Μαρούλι. Πρόκειται για διασταυρούμενη αλλεργία στη γύρη του Πλάτανου (P.Acerifolia) και τροφών φυτικής προέλευσης.
Ανάλογη διασταυρούμενη αλλεργιογονικότητα που προκαλεί Σ.Σ.Α., αναφέρεται στο Γιαπωνέζικο Κυπαρίσσι (τη γύρη του) και ορισμένα λαχανικά και νωπά φρούτα (Πεπόνι, Μήλο, Ακτινίδιο). (8) Περιγράφεται επίσης, σε μελέτη επτά ασθενών, διασταυρούμενη αλλεργιογονικότητα στη γύρη του Κυπαρισσιού και το Ροδάκινο (8) (Hugues B, et al., 2003) Εδώ,
υπεύθυνο αλλεργιογόνο είναι το 45kDa, μια πρωτεΐνη που μεταφέρεται με λιπίδια και απαντάται στη γύρη του Κυπαρισσιού αλλά και το Ροδάκινο. (Ishida T, et al, 2000). Αντιμετώπιση του συνδρόμου στοματικής αλλεργίας. Το Σ.Σ.Α., προκαλείται από ωμά φρούτα και λαχανικά. Αν οι ένοχες για το σύνδρομο τροφές μαγειρευτούν ή υποστούν επεξεργασία, συνήθως μπορούν να αναλωθούν ακίνδυνα. Εξαιρούνται οι ξηροί καρποί. Δε χρειάζεται να αποφεύγονται όλες οι τροφές που αναφέρονται στο πίνακα 1. Συνιστάται να αποφεύγονται μόνον όσες τροφές προκάλεσαν στο παρελθόν Σ.Σ.Α., στο συγκεκριμένο άτομο. Επισημαίνεται πάντως ότι άτομο με Σ.Σ.Α. Σε ορισμένες τροφές του πίνακα 1, δεν αποκλείεται να εκδηλώσει αλλεργική αντίδραση και σε κάποιες από τις υπόλοιπες τροφές του πίνακα. Όταν το Σ.Σ.Α. αρχίζει να εκδηλώνεται, η ένοχη τροφή διακόπτεται και απομακρύνεται άμεσα. Διαφορετικά είναι ορατός ο κίνδυνος μεγάλης
αλλεργικής αντίδρασης.
Πρώτη θεραπευτική προσέγγιση:
1) Αντιισταμινικά,
2) Αντιλευκοτριενικά,
3) Κορτιζόνη από του στόματος.
Ασθενείς με Σ.Σ.Α. και με ιστορικό, έστω και μιας εκδήλωσης, σοβαρής συμπτωματολογίας όπως, αναπνευστική δυσχέρεια, βρογχόσπασμος, βράγχος φωνής, γενικευμένη κνίδωση, ενημερώνονται για τη χρήση προγεμισμένης σύριγγας αδρεναλίνης. (Epipen, Fast Ject, Anakt, κλπ.). Ασθενείς με ήπιες εκδηλώσεις του Σ.Σ.Α., μπορούν να αναλώσουν τα ένοχα φρούτα και λαχανικά, αποφλοιωμένα και φρεσκοκομμένα, δοκιμαστικά και με προσοχή. Στη παραμικρή αλλεργική αντίδραση διακόπτεται άμεσα η ανάλωση της ένοχης τροφής. Φρούτα και λαχανικά προθερμασμένα σε φούρνο μικροκυμάτων, για μικρό χρονικό διάστημα και θερμοκρασία 80º – 90º C, φαίνεται να χάνουν την αλλεργιογονικότητά τους. Το Σ.Σ.Α. που προκαλείται από ξηρούς καρπούς δεν αφήνει περιθώρια επανάληψης. Ο κίνδυνος σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης είναι μεγάλος. Η απευαισθητοποίηση στόχο έχει τη μετατροπή της ικανότητας του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να παράγει Th1 λεμφοκύτταρα, αντί των Th2 που παράγει το ανοσοποιητικό σύστημα των ατοπικών ασθενών. Η απευαισθητοποίηση αποτελεί ρεαλιστική πρόταση για την θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας από αλλεργιογόνα φυτά, αλλά είναι και η μόνη, σύγχρονη πρόταση πρόληψης, πριν η διαλείπουσα αλλεργική ρινίτιδα μετατραπεί σε ολοετή και πριν ο ασθενής εμφανίσει άσθμα ή προκληθούν άλλες επιπλοκές. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η απευαισθητοποίηση προς αλλεργιογόνα Γυρεοκόκκων, μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των τροφικών αλλεργιών του Σ.Σ.Α., οι οποίες οφείλονται σε διασταυρούμενη αλλεργιογονικότητα, έχουν δε σχέση με τα υπό ανοσοποίηση αλλεργιογόνα.
Ο Bucher, X., et al (8), έδειξαν ότι ασθενείς του Σ.Σ.Α. είχαν στατιστικά σημαντική βελτίωση, ένα χρόνο μετά την απευαισθητοποίηση τους από αλλεργιογόνα γύρεων δένδρων, προς τα οποία ήσαν ευαισθητοποιημένοι. Ωστόσο οι κλινικές εκδηλώσεις του Σ.Σ.Α., μετά τη λήψη Μήλου και Φουντουκιών είχαν σχετική μόνο ύφεση. Η σοβαρότητα των εκδηλώσεων του Σ.Σ.Α. μόνη της, δεν θα πρέπει να αποτελεί το κριτήριο για έναρξη απευαισθητοποίησης. Η ανοσοθεραπεία είναι ενδεδειγμένη μέθοδος αντιμετώπισης και πρόληψης αλλεργιών της αναπνευστικής οδού. Η συνύπαρξη του Σ.Σ.Α., αποτελεί ένα επιπλέον λόγο για την επιλογή του συγκεκριμένου ασθενή προς απευαισθητοποίηση.
Πρόληψη του Σ.Σ.Α.
Η ανάπτυξη και η φαινοτυπική έκφραση των ατοπικών νόσων εξαρτάται από μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ:
1) Γενετικών παραγόντων,
2) Περιβαλλοντικής έκθεσης προς τα αλλεργιογόνα
3) Mη ειδικών ανοσοενισχυτικών παραγόντων όπως, το κάπνισμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση και οι λοιμώξεις
Σε όλα τα βρέφη πρέπει να ενθαρρύνεται ο μητρικός θηλασμός τουλάχιστον επί 4-6 μήνες. Εάν ο μητρικός θηλασμός δεν είναι εφικτός, συνιστάται η χορήγηση ενός αποδεδειγμένα υποαλλεργικού, υδρολυμένου γάλακτος για περίοδο 4 μηνών. Να αποφεύγεται η έκθεση των βρεφών σε Τοξικούς παράγοντες όπως ο καπνός του τσιγάρου. Η πρόληψη διακρίνεται σε πρωτογενής και δευτερογενή. Η πρωτογενής πρόληψη περιλαμβάνει την λήψη των παρακάτω μέτρων από την παιδική ηλικία.
1) Αποφυγή της έκθεσης στα αλλεργιογόνα και τη ατμοσφαιρική ρύπανση,
2) Φυσική άσκηση και υγιεινή διατροφή
3) Συστηματική περιποίηση της μύτης με ρινοπλύσεις (Osmoclean nasal sprey)
4) Χορήγηση ανοσοενισχυτικών – προστατευτικών παραγόντων όπως είναι το προβιοτικά
5) Φαρμακευτική αγωγή
Η δευτερογενής πρόληψη αφορά την έγκαιρη εφαρμογή της ανοσοθεραπείας. Υπενθυμίζεται
η σύγχρονη αντίληψη “Μια οδός – Μια νόσος” για τις αλλεργικές εκδηλώσεις της αναπνευστικής οδού και των οργάνων της. Γνωρίζουμε ότι το Σ.Σ.Α. είναι η κλινική έκφραση διασταυρούμενης αλλεργιογονικότητας, με τον αλλεργιογόνο παράγοντα συγκεκριμένων γυρεοκόκκων. Η απευαισθητοποίηση προς το συγκεκριμένο γυρεοκόκκο είναι προφανές και αναμενόμενο να επηρεάσει την αλλεργική αντίδραση του διατροφικού αλλεργιογόνου παράγοντα, με στόχο την αποτροπή της εκδήλωσης του Σ.Σ.Α., ή την ύφεση της συμπτωματολογίας του.