Επιχείλιος ή στοματικός έρπις και άφθες
Εάν βασανίζεσαι από μια πληγή στο στόμα που κάνει επώδυνη την μάσηση και την ομιλία, σκέψου πως δεν είσαι μοναδική, ιδιαίτερη περίπτωση. Πολλά άτομα με καλή υγεία, συχνά υποφέρουν από πληγές στο στόμα που υποτροπιάζουν.
Δυο είναι τα πιο συνηθισμένα νοσήματα του στοματικού βλεννογόνου. Ο επιχείλιος ή στοματικός έρπις και οι άφθες.
Όταν ο βλεννογόνος του στόματος προσβάλλεται από αυτά τα νοσήματα δεν είναι εύκολο πάντα να γίνει διαφορική διάγνωση. Επειδή οι αιτίες που τα προκαλούν είναι διαφορετικές, διαφορετική είναι και η θεραπεία τους και θα πρέπει πάντα να διαπιστώνεται ποιο είναι τι.
Επιχείλιος ή στοματικός Έρπις
Είναι η επιστημονική ορολογία για φλύκταινες (καντήλες) γεμάτες με διάφανο υγρό που συνήθως εμφανίζονται στα χείλη. Σπανιότερα μπορεί να εμφανιστούν και στο στοματικό βλεννογόνο των ούλων ή της σκληρής υπερώας (ουρανίσκο). Συνήθως προκαλούν πόνο και τσούξιμο, ο οποίος μάλιστα μπορεί να προηγείται της εμφάνισης του επιχείλιου έρπητα για κάποιες μέρες. Οι φλύκταινες σπάνε μέσα σε λίγες ώρες και τα έλκη καλύπτονται από επίπαγο (κρούστα – κόρα) που στο στόμα έχει υπόλευκη χροιά. Πλήρης υποχώρηση παρατηρείται σε 7-10 μέρες
Αιτία
Τα στελέχη του συμπλέγματος Herpes simplex HSV-1 και 2, φαίνεται να είναι η αιτία του επιχείλιου έρπητα.
Οι ιοί αυτοί είναι νευροιοί που μετά την πρώτη λοίμωξη, λαθροβιούν (κοιμούνται) στα νευρικά γάγγλια της περιοχής που έχουν προσβάλει χωρίς να δίνουν κανένα σημάδι για την ύπαρξη τους. Μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν αφυπνίζονται και προκαλούν φλεγμονώδη αντίδραση στην ίδια ή γειτονική περιοχή με την περιοχή της πρώτης προσβολής. Το φαινόμενο υποτροπιάζει συχνά, σποραδικά ή σπάνια.
Συνθήκες που μπορεί να προκαλέσουν αφύπνιση του ιού θεωρούνται το στρες, ο πυρετός, οι τραυματισμοί, οι ορμονικές διαταραχές, η ηλιοθεραπεία και άλλες καταστάσεις.
Μεταδοτικότητα του επιχείλιου έρπητα
Ο χρόνος από την ρήξη των φλυκταινών μέχρι την πλήρη επούλωση των ελκών, είναι ο χρόνος υψηλής μεταδοτικότητας της λοίμωξης. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί στα μάτια του πάσχοντα, στα γεννητικά του όργανα ή σε άλλα άτομα με τα οποία έρχεται σε επαφή και συγχρωτίζεται.
Αρχές πρόληψης
Αποφύγετε την επαφή με το βλεννογόνο που πάσχει
Μη συμπιέζετε, τσιμπάτε ή συνθλίβετε τις φλύκταινες
Πλύνετε επιμελώς τα χέρια σας πριν τα φέρετε σε επαφή με τα μάτια σας, τα γεννητικά σας όργανα ή με άλλους ανθρώπους.
Πέρα από κάθε προφύλαξη θα πρέπει να ξέρεται ότι είναι πιθανό να μεταδώσετε τον ιό του έρπητα και σε περίοδο που οι φλύκταινες έχουν εξαφανιστεί.
Θεραπεία
Η θεραπεία συνίσταται στην επικάλυψη των διαβρώσεων που προκαλούν οι φλύκταινες με στρώμα αντιικής αλοιφής, αντισηπτικού σκευάσματος ή και ήπιας καυστικής ουσίας. Η συστηματική χορήγηση αντιικού σκευάσματος είναι αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας. Για την ώρα δεν υπάρχει ίαση αλλά η ερευνητική κινητικότητα στην αντιμετώπιση του έρπητα είναι μεγάλη. Η έρευνα φαίνεται να επικεντρώνεται στη παρασκευή αντιικού εμβολίου, αλλά για την ώρα δεν γίνεται κλινική εφαρμογή.
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας να ενημερωθείτε για τυχόν νεώτερες εξελίξεις.
Άφθες του στόματος
Πρόκειται για μικρά ρηχά έλκη που εμφανίζονται στο βλεννογόνο του στόματος, στη γλώσσα, τη μαλακή υπερώα, τα χείλη, τις παρειές και σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του στοματικού βλεννογόνου. Είναι επώδυνες και προκαλούν αίσθημα καυσαλγίας, διαρκούν 5-10 ημέρες.
Αίτια
Η υπόθεση που επικρατεί είναι εκείνη που θεωρεί τις άφθες αποτέλεσμα μιας τοπικής ανοσολογικής απάντησης. Η εμφάνιση τους φαίνεται να έχει σχέση με το στρες, τραύματα, ή τοπικό ερεθισμό όπως όταν τρώμε όξινες και ερεθιστικές τροφές, π.χ. ντομάτες, εσπεριδοειδή, ξηρούς καρπούς.
Μεταδίδονται οι άφθες;
Όχι εφόσον δεν προκαλούνται από βακτηριακούς ή ιογενείς παράγοντες. Οι άφθες δεν μεταδίδονται ούτε κατά συνέχεια ιστού ούτε από άτομο σε άτομο.
Θεραπεία
Η θεραπεία στοχεύει στον έλεγχο της δυσανεξίας προς συγκεκριμένες τροφές και την προφύλαξη από επιμολύνσεις. Η τοπική χρήση κορτιζόνης αποδίδει.
Επίσης η χημική καυτηρίαση του έλκους έχει ικανοποιητικά θεραπευτικά αποτελέσματα. Προς το παρόν δεν υπάρχει ίαση.
Σε ασθενείς με επίμονες υποτροπιάζουσες άφθες είναι σκόπιμος ο κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος για αποκλεισμό πιθανής συνύπαρξης άλλης συστηματικής αυτοάνοσης νόσου.
Άλλες πληγές στο στόμα
Για κάθε στοματικό έλκος, διάβρωση του βλεννογόνου, ή αλλοίωση που δεν υποχωρεί εντός δυο εβδομάδων πρέπει οπωσδήποτε να ενημερώσετε το γιατρό σας.
