Ενημερώστε συγγενείς και φίλους, κυρίως άτομα τρίτης ηλικίας, για τους κινδύνους που διατρέχουν από τις παλαιές – φτηνές μεθόδους θέρμανσης όπως είναι το μαγκάλι και οι σόμπες υγραερίου.

Δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα CO

Το μονοξείδιο του άνθρακα (CO) αποτελεί προϊόν ατελούς καύσης οργανικών ουσιών. Η δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα είναι μια ύπουλη κατάσταση, καθώς αυτό είναι άοσμο, ενώ δεν διακρίνεται στην ατμόσφαιρα όπως ο καπνός.

Το μονοξείδιο είναι ισχυρό δηλητήριο, που εισπνεόμενο, στην αρχή προκαλεί ζάλη, ακολουθεί πονοκέφαλος, αδυναμία και τέλος ο δηλητηριασμένος χάνει τις αισθήσεις του και πέφτει σε κώμα.

Τα πιο συνηθισμένα ατυχήματα από εισπνοή CO αφορούν οδηγούς οχημάτων που κοιμούνται μέσα σε αυτά με αναμμένη τη μηχανή, ανθρακωρύχους, οινοποιούς που συντηρούν κρασί σε φάση ζύμωσης σε αποθήκες χωρίς αερισμό και παραμένουν στο χώρο για πολύ ώρα εργαζόμενοι, μηχανικούς αυτοκινήτων που επισκευάζουν οχήματα σε κλειστά γκαράζ με κακό αερισμό.
Επίσης ατυχήματα από εισπνοή CO, προκαλούνται από συσκευές οικιακής θέρμανσης όπως μαγκάλι, τζάκι η σόμπα σε χώρους που δεν αερίζονται επαρκώς. Αναφέρονται τέλος σε πυρκαγιές.
Σήμερα ιδιαίτερα επίκαιρο θεωρείται το ενδεχόμενο δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα που εκλύεται από οικιακές συσκευές θέρμανσης, όπως μαγκάλι, σόμπα πετρελαίου χωρίς σωλήνες, σόμπα υγραερίου, αφού πολλοί θα οδηγηθούν εναλλακτικά στη χρήση συσκευών παλαιού τύπου για να ζεσταθούν λόγω οικονομικής δυσπραγίας.

Μηχανισμός δράσης

Η αιμοσφαιρίνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων δημιουργεί δεσμό με το οξυγόνο και με τον τρόπο αυτό μεταφέρεται οξυγόνο στους ιστούς του σώματος όπου και αποδεσμεύεται για να χρησιμοποιηθεί τελικά σε κυτταρικό επίπεδο.
Η τοξική δράση του μονοξειδίου του άνθρακα οφείλεται στην ικανότητά του να εκτοπίζει το οξυγόνο από τις θέσεις δέσμευσής του με την αιμοσφαιρίνη. Αυτό συμβαίνει γιατί το μονοξείδιο του άνθρακα έχει μεγαλύτερη χημική συγγένεια με την αιμοσφαιρίνη και εκτοπίζει το οξυγόνο. Αποτέλεσμα είναι η αιμοσφαιρίνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων να μεταφέρει μονοξείδιο αντί οξυγόνου στους ιστούς. Έτσι εμποδίζεται η ανταλλαγή αερίων σε ιστικό επίπεδο και γρήγορα εγκαθίσταται γενικευμένη υποξία.
Καθώς αυξάνει η συγκέντρωση του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα, εμφανίζεται ναυτία, κόπωση και πονοκέφαλος. Πολύ χαρακτηριστικό είναι το βαθύ κόκκινο χρώμα που αποκτά το θύμα (σαν κεράσι), που είναι εμφανές και στο πρόσωπο. Στη συνέχεια, το θύμα πέφτει σε κώμα και επέρχεται ο θάνατος. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και οι πάσχοντες από καρδιοαναπνευστικές παθήσεις είναι πολύ πιο ευάλωτοι.

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ:

• Απομάκρυνση του ατόμου απ τον τόπο πού βρίσκεται το δηλητήριο.
• Αν το θύμα δεν αναπνέει πρέπει να εφαρμοστεί τεχνητή αναπνοή. Άμεση διακομιδή του στο νοσοκομείο με ασθενοφόρο.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ:

• Τα παλιά κουφώματα “μπάζουν”. Καθαρός αέρας μπαίνει στα δωμάτια. Δημιουργούνται έτσι συνθήκες που δεν επιτρέπουν να εξελιχθεί ατελής καύση και παραγωγή CO και είναι αυτό μια ασφάλεια για τις συσκευές καύσης.
• Τα σύγχρονα όμως κουφώματα είναι αεροστεγή. Δημιουργούνται έτσι ιδανικές συνθήκες για ανάπτυξη μη τέλειας καύσης και ο κίνδυνος δηλητηρίασης με μονοξείδιο πολύ πιο εμφανής. Σε περίπτωση χρήσης συσκευών καύσης (μαγκάλια, σόμπες υγραερίου κλπ) είναι απαραίτητος ο καλός συνεχής αερισμός του χώρου.
• Όλες οι συσκευές καύσης πρέπει να τοποθετούνται και να ελέγχονται τακτικά από κάποιον ειδικό.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΥΣΗ:

• Αν η φλόγα από το υγραέριο είναι κίτρινη αντί να είναι μπλε, αυτό μπορεί να αποτελεί προειδοποίηση για προβληματική καύση και για πιθανές εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα..Ποτέ δεν πρέπει να κοιμόμαστε με αναμμένο μαγκάλι ή αναμμένη σόμπα υγραερίου ή πετρελαίου.Σήμερα υπάρχουν οικιακοί συναγερμοί διαφόρων τύπων για τον εντοπισμό του μονοξειδίου του άνθρακα.

• Ποτέ να μην επαναπαύεστε όταν χρησιμοποιείτε συσκευές που μπορούν να εκπέμπουν μονοξείδιο του άνθρακα.

Μαγκάλι

Σκεύος, συνήθως χάλκινο, που προέρχεται από την ανατολή, όπου καιγόντουσαν κάρβουνα για να θερμάνουν τον χώρο. Θεωρείται υπεύθυνο για αρκετές περιπτώσεις δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα, λόγω της μη τέλειας καύσης.