ΑΜΥΓΔΑΛΕΣ ΚΑΙ ΚΡΕΑΤΑΚΙΑ (ΜΕΡΟΣ Α)

ΑΜΥΓΔΑΛΕΣ ΚΑΙ ΚΡΕΑΤΑΚΙΑ (ΜΕΡΟΣ Α)

Τι είναι οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις;

Οι αμυγδαλές και  τα κρεατάκια, (αδενοειδείς εκβλαστήσεις) είναι όργανα από αδενοειδή ιστό, που μοιάζει με τον ιστό των λεμφαδένων του λαιμού της βουβωνικής χώρας και της μασχάλης.
Μαζί με τις γλωσσικές αμυγδαλές που βρίσκονται στη ρίζα της γλώσσας, δημιουργούν ένα λεμφαδενικό προστατευτικό δακτύλιο στη αρχή του αναπνευστικού και του πεπτικού συστήματος.
Αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος που κατά κύριο λόγο οργανώνει την άμυνα του οργανισμού σε εξωτερικούς εισβολείς όπως τα μικρόβια και οι ιοί.

  • Οι αμυγδαλές είναι δυο όργανα σε σχήμα αμύγδαλου στα πλάγια του φάρυγγα, στο πίσω μέρος του στόματος.
  • Τα κρεατάκια βρίσκονται υψηλότερα στο λαιμό, εκεί που τελειώνει η μύτη και αρχίζει ο φάρυγγας, πίσω από την μαλακή υπερώα.

Δεν φαίνονται από το στόμα χωρίς ειδικά εργαλεία, όπως τα καθρεφτάκια που χρησιμοποιεί ο λαρυγγολόγος ή τα ενδοσκόπια.

Λειτουργία

Τόσο οι αμυγδαλές όσο και τα κρεατάκια, βρίσκονται στην αρχή της αναπνευστικής και της πεπτικής οδού, τις οποίες και θωρακίζουν έναντι εξωτερικών εισβολέων.

  • Συλλαμβάνουν μικρόβια ή ιούς που περιέχονται στις τροφές ή τον αέρα που αναπνέουμε.
  • Μετά δίνουν  μήνυμα στο ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει αντισώματα, να πολεμήσει αυτά τα μικρόβια και τους ιούς.
  • Έτσι προλαμβάνονται πιθανές λοιμώξεις.

Γι αυτό θα ακούσετε πολλές φορές να λέγεται ότι είναι φίλτρα του οργανισμού.

Κατά τη διαδικασία όμως αυτή μπορεί  να μολυνθούν τα κρεατάκια ή οι αμυγδαλές  και να εμφανισθεί τοπική λοίμωξη.

Η ανοσοποιητική τους δράση φαίνεται να ασκείται κυρίως τα πρώτα χρόνια της ζωής και μέχρι την ηλικία των 12 ετών, ενώ χάνει τη σημασίας της όσο μεγαλώνουμε.

Πάντως πρέπει να τονισθεί ότι τα παιδιά που υποβάλλονται σε αδενοτομή – αμυγδαλεκτομή δεν χάνουν την αμυντική τους απάντηση στις λοιμώξεις και δεν γίνονται πιο ευάλωτα σε αυτές. Δηλαδή το κρεατάκια και οι αμυγδαλές είναι επικουρικά όργανα του ανοσοποιητικού συστήματος.

 Τι επηρεάζουν οι αμυγδαλές και τα κρεατάκια

Μπορεί  να προσβληθούν τόσο οι αμυγδαλές όσο και τα κρεατάκια, από ιούς και μικρόβια  και να δημιουργήσουν  τοπικές φλεγμονές, αμυγδαλίτιδα, αδενοειδίτιδα, ή συχνές λοιμώξεις στο λαιμό και στα αυτιά, όπως:

  • ρινοφαρυγγίτιδα
  • οξεία μέση ωτίτιδα
  • ορώδη ωτίτιδα κλπ.

Άλλα προβλήματα της περιοχής είναι οι περιαμυγδαλικές φλεγμονές και τα αποστήματα.

Οι καταστάσεις αυτές δημιουργούν:

  • οίδημα
  • πόνο
  • δυσκαταποσία
  • πυρετό

Ο αμυγδαλικός ιστός ανατομικά εμφανίζει κρύπτες. Φλεγμονές των κρυπτών από τυρώδεις μάζες-υπολείμματα τροφών προκαλούν κακοσμία και δημιουργούν τοπικά ενοχλήματα. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται χρόνια κρυπτική αμυγδαλίτιδα.

Η υπερτροφία αυτών των οργάνων, οδηγεί σε σημαντική αύξηση του μεγέθους των, με επιπτώσεις στην αναπνοή, την ομιλία και την κατάποση.

Σπάνια ο αδενοειδής ιστός αυτών των οργάνων μπορεί να προσβληθεί από νεοπλασίες.

Τέλος, η μόλυνση από στοματικό HPV δυνατόν να δημιουργήσει Προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί καρκίνος στις αμυγδαλές.

Τα κρεατάκια έχουν κάποια σχέση με την αλλεργική ρινίτιδα;

Υπάρχει μια υπόθεση ότι η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων στα παιδιά.

Πάντως όταν υπάρχει υπερτροφία, τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας επιδεινώνονται σοβαρά, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος στη παραγωγή και αποβολή της ρινικής βλέννης  και τα αποφρακτικά προβλήματα  γίνονται πιο έκδηλα με επιπτώσεις στα αυτιά, τον ύπνο, το κατώτερο αναπνευστικό.

Πότε υπάρχει ανάγκη ιατρικής παρέμβασης;

Αν υπάρχει φλεγμονή στη περιοχή του λαιμού με πόνο, δυσκαταποσία, πυρετό, ειδικά μάλιστα αν η κατάσταση επιμένει ή υποτροπιάζει, αν υπάρχουν συχνές ωτίτιδες, ή προβλήματα ρινικής αναπνοής και κατάποσης, τότε η λαρυγγολογική εκτίμηση είναι απαραίτητη.

Σε αυτές τις περιπτώσεις τη περιέχει μια ΩΡΛ εξέταση:

  • Πλήρες λεπτομερές  ιατρικό ιστορικ
  • Τυπική ΩΡΛ κλινική εξέταση
  • Καλλιέργεια  από επίχρισμα φάρυγγα αμυγδαλών
  • Αιματολογικές –βιοχημικές εξετάσεις
  • Ενδεχομένως χρειαστεί Video-ενδοσκόπηση της μύτης-επιφάρυγγα.

Ειδικά στους μικρούς ασθενείς, για τον έλεγχο πιθανής υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων η ενδοσκόπηση είναι αναγκαία και απαραίτητη. Είναι απλή διαδικασία, εξαιρετικά σύντομη, ανώδυνη, απόλυτα ασφαλής και μπορεί να πραγματοποιηθεί σχεδόν σε όλες τις ηλικίες.

Στις ελάχιστες περιπτώσεις που ο μικρός ασθενής δεν συνεργάζεται, η παλιά μέθοδος της διαστοματικής  δακτυλικής εξέτασης του επιφάρυγγα, αν και λίγο άκομψη, δίνει πληροφορίες για το μέγεθος των αδενοειδών εκβλαστήσεων.

Σήμερα φαίνεται πάλι να γίνεται αποδεχτή  η εξέταση αυτή, γιατί η άσκοπη έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία των παιδιών και ο ακτινογραφικός έλεγχος για τη διαπίστωση της υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων κρίνεται, απαράδεκτή και αντιεπιστημονική τακτική.

 

Διαβάστε το μέρος β και το μέρος γ

Ιωάννα-Ελένη (Ελεάννα) Βιρβιδάκη, PhD, CCC-SLP
Μάστερ Παθολογίας Λόγου-Ομιλίας-Κατάποσης, Πανεπ. Βοστώνης, Η.Π.Α.
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπ. Ιωαννίνων
email: info@virvidaki.gr

Βιογραφικό.
H Ελεάννα Βιρβιδάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα ενώ έλκει την καταγωγή της από τα Χανιά. Το 1994 ξεκίνησε τον κύκλο των σπουδών της στην Βοστώνη των Ηνωμένων Πολιτειών με προπτυχιακές
σπουδές ιατρικής κατεύθυνσης και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στην Παθολογία Λόγου και Ομιλίας από το Boston University (MSc). Το 2001 απέκτησε το δίπλωμα της κλινικής επάρκειας (Certificate of Clinical Competence) στην Παθολογία Λόγου και Ομιλίας από την Αμερικάνικη Ένωση Λογοπαθολόγων και Ακοολόγων (ΑSHA), της οποίας παραμένει ενεργό μέλος έως και σήμερα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και πριν την επιστροφή της στην Ελλάδα, εργάσθηκε ως υπεύθυνη λογοπαθολόγος σε μεγάλες μονάδες αποκατάστασης νευρογενών διαταραχών επικοινωνίας και κατάποσης ενώ παράλληλα προσέφερε
εθελοντικά τις υπηρεσίες της στην κλινική λογοπαθολογίας του Massachusetts General Hospital. To 2003 επέστρεψε στην Αθήνα όπου συνεργάστηκε επί σειρά ετών με το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και την Μονάδα Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα. Έχει συμμετάσχει με πολυάριθμες ανακοινώσεις ως προσκεκλημένη εισηγήτρια και συντονίστρια σε διαλέξεις και στρογγυλές τράπεζες σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια, με επίκεντρο εισηγήσεων στην αξιολόγηση και αποκατάσταση νευρογενών διαταραχών επικοινωνίας και σίτισης-κατάποσης (δυσφαγίας). Από τα τέλη του 2009, λειτουργεί το ιδιωτικό της γραφείο στα Ιωάννινα, σήμερα ως επιστημονική υπεύθυνη της διερευνημένης διεπιστημονικής ομάδας «Λογοποίηση». Μεταξύ του 2009-2015, επιτέλεσε το διδακτικό της έργο στο τμήμα λογοθεραπείας του Πανεπιστημίου Ηπείρου ως έμμισθη επιστημονική συνεργάτης ενώ τελευταία, αποτελεί ακαδημαϊκή υπότροφο των τμημάτων λογοθεραπείας των Πανεπιστημίων Πατρών και Ιωαννίνων. Κλινικά, ασχολείται με
παιδιά, εφήβους, ενήλικες και υπερήλικες με διαταραχές ομιλίας και λόγου/γλώσσας, ενώ τα κύρια κλινικά και ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στους τομείς αποκατάστασης λόγου-ομιλίας και σίτισης- κατάποσης σε επίκτητες νευρολογικές βλάβες. Σήμερα, είναι διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με αντικείμενο τον προσυμπτωματικό έλεγχο κατάποσης στο οξύ αγγειακό
εγκεφαλικό επεισόδιο.