Αγγειοκινητική ρινίτιδα είναι μια μη φλεγμονώδης κατάσταση της μύτης, η οποία εκδηλώνεται κυρίως με συμφόρεση και απόφραξη που οφείλονται σε αγγειοκινητικές διαταραχές.
Ο ρινικός βλεννογόνος και οι ρινικές κόγχες, που είναι λειτουργικά εξαρτήματα της μύτης, διαθέτουν ένα άφθονο δίκτυο αρτηριών, φλεβών και τριχοειδών αγγείων, το οποίο έχει ικανότητα να διαστέλλεται ή να συστέλλεται σε μεγάλο βαθμό.
Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες αυτό το αγγειακό δίκτυο είναι σε συστολή κατά το ήμισυ. Αλλά όταν κάποιος ασκείται έντονα και ορμόνες όπως η αδρεναλίνη, απελευθερώνονται στον οργανισμό, τότε προκαλείται συστολή και σύμπτωση των αγγείων της μύτης με αποτέλεσμα να ανοίγει η ρινική βαλβίδα και να επιτρέπει πολλαπλάσια δίοδο αέρα που ο αθλούμενος τον έχει ανάγκη και τότε αναπνέει πολύ πιο ελεύθερα από τη μύτη.
Το αντίθετο συμβαίνει όταν εξελίσσεται μια αλλεργική ρινίτιδα ή ένα κοινό κρυολόγημα. Τα αγγεία διαστέλλονται ο βλεννογόνος και οι κόγχες γίνονται συμφορητικές και διογκώνονται με αποτέλεσμα μια αποφρακτική συμφορητική μύτη.
Επιπρόσθετα της αλλεργικής ρινίτιδας και των λοιμώξεων, άλλες καταστάσεις που μπορεί να κάνουν τα αγγεία της μύτης να διασταλούν και να οδηγήσουν σε αγγειοκινητική ρινίτιδα είναι το ψυχικό στρες, η ανεπαρκής λειτουργία του θυρεοειδή αδένα, ή εγκυμοσύνη, ορισμένα αντυπερτασικά φάρμακα, υπερδοσολογία ή παρατεταμένη χρήση αποσυμφορητικών σπρέι.
Στα πρώιμα στάδια η συμφόρεση και η απόφραξη της μύτης είναι προσωρινή και ανατάξιμη. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε υποχώρηση της κατάστασης αν ελεγχθούν οι αιτίες που την προκαλούν.
Αν όμως η διαταραχή δεν ελεγχθεί και η κατάσταση χρονίσει τότε τα αγγεία χάνουν την ικανότητα τους να συστέλλονται, αλλάζουν σύσταση και συμπεριφέρονται όπως οι κιρσοί των κάτω άκρων. Γεμίζουν αίμα όταν ο ασθενής κατακλίνεται και γεμίζει αίμα η πλευρά που βρίσκεται προς τα κάτω όταν παίρνουμε πλάγια θέση στην κατάκλιση.
Η συμφόρεση συνήθως προκαλείται με τον ύπνο. Είναι ανακουφιστικό για ασθενείς με συμφορητική μύτη να ανυψώνουν τα πόδια του κρεβατιού τους από το προσκέφαλο 4-8 cm.
Η συμφορητική μύτη είναι μια κατάσταση που προκαλείται από πολλές παθολογικές καταστάσεις και ο ΩΡΛ, ο εξειδικευμένος στα νοσήματα της μύτης μπορεί να προτείνει θεραπεία προσαρμοσμένη στην κάθε περίπτωση.